Medspine • Artykuły • Dyskopatia

Dyskopatia

Publikacja: 18 listopada 2014

Zadaniem krążka międzykręgowego jest amortyzowanie ruchów kręgosłupa. Problem zaczyna się, gdy dysk zostanie uszkodzony lub osłabiony. Jego wypadnięcie zwiastuje zwykle silny ból pleców. Często jest to „zasługa” siedzącego trybu życia, dźwigania ciężarów, otyłości, a nawet zamiłowania do noszenia butów na wysokim obcasie.

Nasz kręgosłup składa się z 33 kręgów, amortyzowanych znajdującymi się między nimi krążkami międzykręgowymi, popularnie zwanymi także dyskami. Każdy z nich zbudowany jest z twardej części zewnętrznej – pierścienia włóknistego, otaczającego miękką część wewnętrzną – jądro miażdżyste. Jeśli pierścień zostanie uszkodzony lub osłabiony, galaretowata zawartość jądra wydostaje się na zewnątrz. W zależności od stopnia przemieszczenia się krążka, mówimy o przepuklinie dyskowej lub wypadnięciu dysku.

To dość powszechna przypadłość. Szacuje się, że dotyczy co trzeciego człowieka między 30. a 50. rokiem życia. W późniejszym wieku problem jest jeszcze bardziej powszechny, jednak można to wytłumaczyć procesem starzenia organizmu.

Często sami jednak prowokujemy problemy. Wypadaniu dysku sprzyja bowiem siedzący tryb życia, otyłość czy stres, powodujący nadmierne napięcie mięśni. Bardzo ryzykowne jest dźwiganie ciężarów z rękami wyciągniętymi do przodu, nogami wyprostowanymi w kolanach i skręconym tułowiem.

Drętwienie i mrowienie

Dolegliwości pojawiają się, gdy wysunięte części dysku uciskają korzonki nerwowe. Pojawia się wówczas silny ból pleców lub ręki, często promieniujący do jednej z kończyn dolnych. Problem ustępuje w czasie spoczynku, ale powraca przy próbie wykonywania ruchów. Czasem występuje również drętwienie, mrowienie i osłabienie kończyny. W przypadku tzw. dyskopatii lędźwiowej (najczęstsze forma schorzenia) dochodzi niekiedy do podrażnienia zwieraczy, co objawia się mimowolnym oddawaniem moczu lub kału.

Siedzący tryb życia i niewłaściwa pozycja przy biurku (np. ze skręconą głową) przyczynia się często do dyskopatii szyjnej, wywołującej bóle karku, potylicy i górnej części pleców. Dyskopatia piersiowa objawia się dokuczliwymi bólami części piersiowej kręgosłupa. Ból promieniuje wzdłuż żeber, pojawiają się zaburzenia czucia, a w bardziej zaawansowanym stadium niedowład rąk, osłabienie nóg.

Co zrobi lekarz?

Wszelkie problemy z dyskiem wymagają pomocy lekarskiej. Specjalista może ocenić skalę schorzenia, obserwując postawę pacjenta w czasie chodzenia i w pozycji stojącej, sprawdzając siłę mięśni rąk i nóg oraz badając czucie w kończynach.

Z badań dodatkowych zaleca się zwykle prześwietlenie kręgosłupa, tomografię komputerową albo rezonans magnetyczny. Czasem niezbędnie może okazać się wykonanie mielografii – dokładnego badanie kręgosłupa z podaniem środka cieniującego, pozwalającego ustalić, czy jest to przepuklina, czy wypadnięcie dysku.

Początkowo stosuje się leczenie zachowawcze, które polega na kilkudniowym odpoczynku w łóżku, a następnie stopniowym powrocie do normalnej aktywności ruchowej. Terapię wspomagają leki zwalczające ból i stan zapalny. Jeśli nie skutkują, podaje się silniejsze preparaty przeciwbólowe, a w niektórych przypadkach także medykamenty zmniejszające skurcze i napięcie mięśni.

W przypadku dyskopatii szyjnej konieczne może okazać się noszenie kołnierza ortopedycznego, w innych formach schorzenia – różnego rodzaju gorsety. Leczenie chirurgiczne stosuje się wówczas, gdy objawy utrzymują się – mimo leczenia i unieruchomienia – przez ponad 6 tygodni. Wskazaniem do szybkiej interwencji jest również drętwienie kończyny i pojawienie się zaburzeń zwieraczy.

Operacja polega na usunięciu (całkowitym lub częściowym) uszkodzonego dysku oraz części przylegającej blaszki kostnej, powodującej ucisk korzeni. Dzięki postępowi w medycynie, coraz częściej stosuje się oszczędną technikę mikrochirurgiczną, usuwającą dysk przez bardzo małe otwory. Po zabiegu pozostaje tylko niewielka blizna.

Jak zapobiec problemowi

Wypadnięcie dysku wymaga pomocy lekarskiej, ale odpowiednie postępowanie może zapobiec ponownemu wystąpieniu problemu. Na pewno pomogą nam ćwiczenia wzmocnienie mięśni brzucha i pleców. W krajach skandynawskich ceniony jest trening zbliżony do aerobiku.

Ryzyko wypadnięcia dysku zminimalizujemy, jeśli będziemy pamiętać o kilku ważnych zasadach. Starajmy się nie przeciążać kręgosłupa i zachowujmy prawidłową postawę podczas stania, siedzenia i leżenia. Śpimy raczej na plecach niż na boku, a siedząc przed komputerem monitor ustawmy na wysokości oczu. Nie garbmy się. Na kiepsko wyprofilowanym krześle podłóżmy pod plecy (na wysokości odcinka lędźwiowego) niewielką poduszkę.

Nigdy też nie podnośmy ciężarów (nawet niewielkich) schylając się po nie na wyprostowanych nogach. Najlepiej jest najpierw kucnąć, wyprostować plecy i dopiero wówczas powoli się podnieść.

Ryzyko wypadnięcia dysku wzrasta podczas długotrwałego chodzenia w butach na wysokich obcasach, co powoduje silne przeciążenia kręgosłupa.